جایزه ادبی «نوبل» یکی از پنج جایزه نوبل (فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح) است که هرسال به کارنامه کاری یک نویسنده تعلق میگیرد. این جایزه از سال 1895 در حال برگزاری است و به کتابهای انگلیسی یا ترجمهشده به زبان انگلیسی داده میشود.
برنده جایزه نوبل یک مدال طلا، دیپلم افتخار و یک جایزه نقدی دریافت میکند که میزان جایزه نقدی به درآمد بنیاد نوبل در آن سال بستگی دارد.
امسال این جایزه بعد از سالها به نویسندهای از آسیا رسید و مو یان چینی این جایزه را دریافت کرد. سال پیش این جایزه به توماس ترانسترومر رسید و ماریو بارگاس یوسا و هرتا مولر برندگان سالهای پیش این جایزه ادبی بودند.
ادامه ی مطلب را حتما بخوانید...
کسانی که جایزه ی ادبی نوبل دریافت نموده اند از آغاز تا اکنون :
1901 ؛ رنه فرانسواسولی پرو دوم (1839 -1907، فرانسوی) به خاطر اشعارش
1902 ؛ تئودور مونرن (1817-1903، آلمانی) به خاطر آثار تاریخیش
1903؛ بیورنستیرنه بیورنسن (1832-1910 ، نروژی) به خاطر رمانها، اشعار و نمایشنامههایش
1904؛ فردریك میسترال (1830 -1914، فرانسوی) به خاطر اشعارش، و خوزه ایچگاریای ایساگوئری (1832 -1910، اسپانیایی) به خاطر نمایشنامههایش
1905؛ هنریك سینكیویچ (1846-1916 ، لهستانی) به خاطر رمانهایش
1906؛ جوزوپه كاردوچی (1835-1907،ایتالیایی) به خاطر اشعارش
1907؛ رادیرد كیپلینگ (1865 -1936، انگلیسی) به خاطر داستانها، رمانها و اشعارش
1908؛ رودولف كریستف اویكن (1846،1926،آلمانی) به خاطر داستانهای فلسفیش
1909؛ سلمالا گرلوف (1858،1940، سوئدی) به خاطر رمانها و اشعارش
1910؛ پل فن لودویگ هیزه (1830-1914 ،آلمانی) به خاطر اشعار، رمانها و نمایشنامههایش
1911؛ موریس مترلینگ (1862-1949، بلژیكی) به خاطر نمایشنامههایش
1912؛ گرهارت هاوپتمان (1862-1946،آلمانی) به خاطر نمایشنامههایش
1913؛ سررابیندرانات تاگور (1861-1941،هندی) به خاطر اشعارش.
1914؛ جایزه داده نشد
1915؛ رومن رولان (1866-1944،فرانسوی) به خاطر رمانهایش
1916؛ ورنرفن هایدنستام (1859-1940،سوئدی) به خاطر اشعارش
1917؛ كارل گلروپ (1857-1943،دانماركی) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1918؛ جایزه داده نشد
1919؛ كارل فردریك شپیتلر(1845-1924،سویسی)به خاطر حماسهها ، داستانهای كوتاه و مقالاتش
1920؛ كنوت هامسون(1859-1952،نروژی) به خاطر رمانهایش
1921؛ آناتول فرانس(1844- 1924،فرانسوی) به خاطر رمانها، داستانهای كوتاه و مقالاتش
1922؛ خاثینتو بناونتهای مارتینز(1866-1954،اسپانیایی)به خاطر نمایشنامههایش
1923؛ ویلیام باتلرییتس (1865-1939،ایرلندی ) به خاطر اشعارش
1924؛ ولادیسلاو ستانیسلاو رایمونت (1867-1925، لهستانی ) به خاطر رمانهایش
1925؛ جورج برنارد شاو (1856-1950 ، انگلیسی) به خاطر نمایشنامههایش
1926؛ گراتسیا دلدا (1875-1936،ایتالیایی) به خاطر رمانهایش
1927؛ هانری برگسون (1859-1941،فرانسوی) به خاطر آثار فلسفیاش
1928؛ سیگرید اوندست (1882-1949،نروژی) به خاطر رمانهایش
1929؛ توماس مان (1875-1955،آلمانی) به خاطر رمانهایش
1930؛ سینكلر لویس (1885-1951،آمریكایی) به خاطر رمانهایش
1931؛ ایك آكسل كارلفت (1864-1931،سوئدی) به خاطر اشعار غنائیش
1932؛ جان گالزورثی (1867-1933،انگلیسی) به خاطر رمانها، نمایشنامهها و داستانهای كوتاهش
1933؛ ایوان الكسیویچ بونین (1870-1953،روسی) به خاطر رمانها، داستانهای كوتاه و اشعارش
1934؛ لوئیچی پیراندلو (1867-1936، ایتالیایی) به خاطر نمایشنامههایش
1935؛ جایزه داده نشد
1936؛ یوجین گلادستون اونیل (1888-1953،آمریكایی) به خاطر نمایشنامههایش
1937؛ روژه مارتن دوگار (1881-1957،فرانسوی) به خاطر رمانهایش
1938؛ پرل س.باك (1892-1973،آمریكایی ) به خاطر رمانهایش
1939؛ فرانس امیل سیلانپا(1888-1964، فنلاندی) به خاطر رمانهایش
1940؛ جایزه داده نشد
1941؛ جایزه داده نشد
1942؛ جایزه داده نشد
1943؛ جایزه داده نشد
1944؛ یوهانس ویلهلم ینسن (1873-1950،دانماركی) به خاطر اشعار و رمانهایش
1945؛ گابریلا میسترال (1899-1957، شیلیایی) به خاطر اشعارش
1946؛ هرمان هسه(1877-1962،آلمانی) به خاطر اشعار و مقالاتش
1947؛ آندره ژید (1869-1951،فرانسوی) به خاطر رمانهایش
1948؛ توماس استرنزالیوت (1888-1965،انگلیسی) به خاطر اشعار، مقالات و نمایشنامههایش
1949؛ ویلیام فاكنر (1897-1962،آمریكایی) به خاطر رمانهایش
1950؛ برتراند راسل (1872-1970،انگلیسی) به خاطر آثار فلسفیش
1951؛ پرفابیان لاگركویست (1891-1974،سوئدی) به خاطر رمانهایش، مخصوصا باراباس
1952؛ فرانسوا موریاك (1855-1970،فرانسوی) به خاطر رمانها، مقالات واشعارش
1953؛ سروینستن چرچیل (1874-1965،انگلیسی) به خاطر مقالات و آثار تاریخیش
1954؛ارنست همینگوی(1899-1961،آمریكایی)به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1955؛ هارولد لاكسنس (1902،سوئدی) به خاطر رمانهایش
1956؛ خوان رامون خیمهنز (1881-1951،اسپانیایی) به خاطر اشعارش
1957؛ آلبركامو (1913-1960،فرانسوی) به خاطر رمانهایش
1958؛ بوریس پاسترناك (1890-1960،روسی) به خاطر رمانهایش، مخصوصا «دكتر ژیواگو»، او جایزه را نپذیرفت
1959؛ سالواتور كواسیمودو (1901-1968،ایتالیایی) به خاطر اشعار غنائیش
1960؛ سن ژان پرس (1887-،فرانسوی) به خاطر اشعارش
1961؛ ایوو آندریچ (1892-1975،یوگسلاویائی) به خاطر رمانهایش
1962؛ جان اشتاینبك (1902-1968،آمریكایی) به خاطر رمانهایش
1963؛ گئورگ سفریس (1900-1971،یونانی) به خاطر اشعار غنائیش
1964؛ ژان پل سارتر (1905-1980،فرانسوی) به خاطر آثار فلسفی و رمانهایش. جایزه را نپذیرفت
1965؛ میخائیل شولوخوف (1905-1984،روسی) به خاطر رمانهایش
1966؛ شمیویل یوزف آگنان (1888-1970،اسرائیلی) به خاطر داستانهایش درباره یهودیان اروپای شرقی؛ ونلی زاكس (1891-1970،آلمانی- سوئدی) به خاطر اشعار و نمایشنامههایش درباره یهودیان
1967؛ میگل آنخل آستوریاس (1899-1974،گواتمالایی) به خاطر آثارش درباره شخصیت و سنتهای مردم كشورش
1968؛ یاسوناری كاواباتا (1899-19972،ژاپنی) به خاطر رمانهایش
1969؛ سمیوئل بكت (1906-1990،ایرلندی) به خاطر رمانها و نمایشنامههایش
1970؛ آلكساندر سولژنیتسین (1918- روسی) به خاطر رمانهایش
1971؛ پابلو نرودا (1904-1973،شیلیایی) به خاطر اشعارش
1972؛ هاینریش بل (1917-1985،آلمانی) به خاطر رمانها، داستانهای كوتاه و نمایشنامههایش
1973؛ پاتریك وایت (1912-،استرالیایی) به خاطر رمانهایش
1974؛ ایونید یونسن (1900-1976،سویسی) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش؛ و هانری ادموند مارتینس (1904-1978،سویسی) به خاطر مجموعه آثارش
1975؛ یوجینیو مونتاله (1896-1981،ایتالیایی) به خاطر اشعارش
1976؛ سائول بلو (1915-، آمریكایی) به خاطر رمانهایش
1977؛ ویسنته آلكسیاندر (1898-1984،اسپانیایی) به خاطر اشعارش
1978؛ ایساك بشویس سینگر ((1904-،متولد لهستان) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1979؛ اودیسئوس ایلیتیس (1912-1996،یونانی) به خاطر اشعارش
1980؛ چسلاو میلوش (1911-،لهستانی) به خاطر اشعارش
1981؛ الیاس كانتی (1905-متولد بلغارستان) به خاطر آثار داستانی و غیر داستانیاش
1982؛ گابریل گارسیا ماركز (1928-،كلمبیایی) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1983؛ ویلیام گلدینگ (1911-، انگلیسی) به خاطر رمانهایش
1984؛ یاروسلاو سیفرت (1910-،چكسلواكی) به خاطر اشعارش
1985؛ كلود سیمون (1913-،فرانسوی) به خاطر اشعارش
1986؛ ول سوینكا (1934-، نیجریهای) به خاطر اشعار، نمایشنامهها و رمانهایش
1987؛ ژوزف برودسكی (1940-،روسی) به خاطر اشعارش
1988؛ نجیب محفوظ (1912-،مصری) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1989؛ كامیلو خوزه سلا (1916- ،اسپانیایی) به خاطر رمانهایش
1990؛ اوكتاویو پاز (1914-،مكزیكی) به خاطر اشعارش
1991؛ نیدین گوردمیر (1923-،اهل آفریقای جنوبی) به خاطر مجموعه آثارش
1992؛ درك والكات (-،اهل جزایر هند غربی) به خاطر آثار ادبی شعر گونهاش
1993؛ تونی ماریسن (1931-،سیاه پوست آمریكایی) به خاطر مجموعه آثارش
1994؛ كنزا بورواوئه (1935-،ژاپنی) به خاطر رمانهایش
1995؛ شیموس هینی (1939-،ایرلندی) به خاطر بیان مصائل ملت ایرلند در اشعارش.
1996؛ ویسلاو شیمبورسكا (1923-لهستانی) به خاطر اشعارش
1977؛ داریو فو (1926 ـ ایتالیائی) به خاطر نمایشنامههایش
1998؛ ژوزه ساراماگو (1922 ـ پرتغالی) به خاطر رمانهایش به خصوص كوری
1999؛ گونتر گراس ( 1927 ـ آلمانی ) به خاطر رمانهایش
2000؛ گائو شینجیان چین ( 1940 ـ چینی) به خاطر رمانهایش
2001؛ و. س. نایپول ( 1932 ـ ترینیدا و توباگو)
2002 ؛ ایمره كرتس ( 1929 ـ مجارستانی) به خاطر رمانهایش
2003 ؛ جان ماكسول كوئتزی (1944 ـ آفریقای جنوبی).
2004؛ آلفرده یلینك ( 1946 ـ اتریشی ) به خاطر رمانهایش
2005 ؛ هارولد پینتر (1930 ـ انگلیسی ) به خاطر نمایشنامههایش
2006؛ اورهان پاموك ( 1952 ـ ترك ) به خاطر رمانهایش
2007؛ دوریس لسینگ (1919 - انگلیسی، متولد كرمانشاه) بهخاطر داستانهایش.
1902 ؛ تئودور مونرن (1817-1903، آلمانی) به خاطر آثار تاریخیش
1903؛ بیورنستیرنه بیورنسن (1832-1910 ، نروژی) به خاطر رمانها، اشعار و نمایشنامههایش
1904؛ فردریك میسترال (1830 -1914، فرانسوی) به خاطر اشعارش، و خوزه ایچگاریای ایساگوئری (1832 -1910، اسپانیایی) به خاطر نمایشنامههایش
1905؛ هنریك سینكیویچ (1846-1916 ، لهستانی) به خاطر رمانهایش
1906؛ جوزوپه كاردوچی (1835-1907،ایتالیایی) به خاطر اشعارش
1907؛ رادیرد كیپلینگ (1865 -1936، انگلیسی) به خاطر داستانها، رمانها و اشعارش
1908؛ رودولف كریستف اویكن (1846،1926،آلمانی) به خاطر داستانهای فلسفیش
1909؛ سلمالا گرلوف (1858،1940، سوئدی) به خاطر رمانها و اشعارش
1910؛ پل فن لودویگ هیزه (1830-1914 ،آلمانی) به خاطر اشعار، رمانها و نمایشنامههایش
1911؛ موریس مترلینگ (1862-1949، بلژیكی) به خاطر نمایشنامههایش
1912؛ گرهارت هاوپتمان (1862-1946،آلمانی) به خاطر نمایشنامههایش
1913؛ سررابیندرانات تاگور (1861-1941،هندی) به خاطر اشعارش.
1914؛ جایزه داده نشد
1915؛ رومن رولان (1866-1944،فرانسوی) به خاطر رمانهایش
1916؛ ورنرفن هایدنستام (1859-1940،سوئدی) به خاطر اشعارش
1917؛ كارل گلروپ (1857-1943،دانماركی) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1918؛ جایزه داده نشد
1919؛ كارل فردریك شپیتلر(1845-1924،سویسی)به خاطر حماسهها ، داستانهای كوتاه و مقالاتش
1920؛ كنوت هامسون(1859-1952،نروژی) به خاطر رمانهایش
1921؛ آناتول فرانس(1844- 1924،فرانسوی) به خاطر رمانها، داستانهای كوتاه و مقالاتش
1922؛ خاثینتو بناونتهای مارتینز(1866-1954،اسپانیایی)به خاطر نمایشنامههایش
1923؛ ویلیام باتلرییتس (1865-1939،ایرلندی ) به خاطر اشعارش
1924؛ ولادیسلاو ستانیسلاو رایمونت (1867-1925، لهستانی ) به خاطر رمانهایش
1925؛ جورج برنارد شاو (1856-1950 ، انگلیسی) به خاطر نمایشنامههایش
1926؛ گراتسیا دلدا (1875-1936،ایتالیایی) به خاطر رمانهایش
1927؛ هانری برگسون (1859-1941،فرانسوی) به خاطر آثار فلسفیاش
1928؛ سیگرید اوندست (1882-1949،نروژی) به خاطر رمانهایش
1929؛ توماس مان (1875-1955،آلمانی) به خاطر رمانهایش
1930؛ سینكلر لویس (1885-1951،آمریكایی) به خاطر رمانهایش
1931؛ ایك آكسل كارلفت (1864-1931،سوئدی) به خاطر اشعار غنائیش
1932؛ جان گالزورثی (1867-1933،انگلیسی) به خاطر رمانها، نمایشنامهها و داستانهای كوتاهش
1933؛ ایوان الكسیویچ بونین (1870-1953،روسی) به خاطر رمانها، داستانهای كوتاه و اشعارش
1934؛ لوئیچی پیراندلو (1867-1936، ایتالیایی) به خاطر نمایشنامههایش
1935؛ جایزه داده نشد
1936؛ یوجین گلادستون اونیل (1888-1953،آمریكایی) به خاطر نمایشنامههایش
1937؛ روژه مارتن دوگار (1881-1957،فرانسوی) به خاطر رمانهایش
1938؛ پرل س.باك (1892-1973،آمریكایی ) به خاطر رمانهایش
1939؛ فرانس امیل سیلانپا(1888-1964، فنلاندی) به خاطر رمانهایش
1940؛ جایزه داده نشد
1941؛ جایزه داده نشد
1942؛ جایزه داده نشد
1943؛ جایزه داده نشد
1944؛ یوهانس ویلهلم ینسن (1873-1950،دانماركی) به خاطر اشعار و رمانهایش
1945؛ گابریلا میسترال (1899-1957، شیلیایی) به خاطر اشعارش
1946؛ هرمان هسه(1877-1962،آلمانی) به خاطر اشعار و مقالاتش
1947؛ آندره ژید (1869-1951،فرانسوی) به خاطر رمانهایش
1948؛ توماس استرنزالیوت (1888-1965،انگلیسی) به خاطر اشعار، مقالات و نمایشنامههایش
1949؛ ویلیام فاكنر (1897-1962،آمریكایی) به خاطر رمانهایش
1950؛ برتراند راسل (1872-1970،انگلیسی) به خاطر آثار فلسفیش
1951؛ پرفابیان لاگركویست (1891-1974،سوئدی) به خاطر رمانهایش، مخصوصا باراباس
1952؛ فرانسوا موریاك (1855-1970،فرانسوی) به خاطر رمانها، مقالات واشعارش
1953؛ سروینستن چرچیل (1874-1965،انگلیسی) به خاطر مقالات و آثار تاریخیش
1954؛ارنست همینگوی(1899-1961،آمریكایی)به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1955؛ هارولد لاكسنس (1902،سوئدی) به خاطر رمانهایش
1956؛ خوان رامون خیمهنز (1881-1951،اسپانیایی) به خاطر اشعارش
1957؛ آلبركامو (1913-1960،فرانسوی) به خاطر رمانهایش
1958؛ بوریس پاسترناك (1890-1960،روسی) به خاطر رمانهایش، مخصوصا «دكتر ژیواگو»، او جایزه را نپذیرفت
1959؛ سالواتور كواسیمودو (1901-1968،ایتالیایی) به خاطر اشعار غنائیش
1960؛ سن ژان پرس (1887-،فرانسوی) به خاطر اشعارش
1961؛ ایوو آندریچ (1892-1975،یوگسلاویائی) به خاطر رمانهایش
1962؛ جان اشتاینبك (1902-1968،آمریكایی) به خاطر رمانهایش
1963؛ گئورگ سفریس (1900-1971،یونانی) به خاطر اشعار غنائیش
1964؛ ژان پل سارتر (1905-1980،فرانسوی) به خاطر آثار فلسفی و رمانهایش. جایزه را نپذیرفت
1965؛ میخائیل شولوخوف (1905-1984،روسی) به خاطر رمانهایش
1966؛ شمیویل یوزف آگنان (1888-1970،اسرائیلی) به خاطر داستانهایش درباره یهودیان اروپای شرقی؛ ونلی زاكس (1891-1970،آلمانی- سوئدی) به خاطر اشعار و نمایشنامههایش درباره یهودیان
1967؛ میگل آنخل آستوریاس (1899-1974،گواتمالایی) به خاطر آثارش درباره شخصیت و سنتهای مردم كشورش
1968؛ یاسوناری كاواباتا (1899-19972،ژاپنی) به خاطر رمانهایش
1969؛ سمیوئل بكت (1906-1990،ایرلندی) به خاطر رمانها و نمایشنامههایش
1970؛ آلكساندر سولژنیتسین (1918- روسی) به خاطر رمانهایش
1971؛ پابلو نرودا (1904-1973،شیلیایی) به خاطر اشعارش
1972؛ هاینریش بل (1917-1985،آلمانی) به خاطر رمانها، داستانهای كوتاه و نمایشنامههایش
1973؛ پاتریك وایت (1912-،استرالیایی) به خاطر رمانهایش
1974؛ ایونید یونسن (1900-1976،سویسی) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش؛ و هانری ادموند مارتینس (1904-1978،سویسی) به خاطر مجموعه آثارش
1975؛ یوجینیو مونتاله (1896-1981،ایتالیایی) به خاطر اشعارش
1976؛ سائول بلو (1915-، آمریكایی) به خاطر رمانهایش
1977؛ ویسنته آلكسیاندر (1898-1984،اسپانیایی) به خاطر اشعارش
1978؛ ایساك بشویس سینگر ((1904-،متولد لهستان) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1979؛ اودیسئوس ایلیتیس (1912-1996،یونانی) به خاطر اشعارش
1980؛ چسلاو میلوش (1911-،لهستانی) به خاطر اشعارش
1981؛ الیاس كانتی (1905-متولد بلغارستان) به خاطر آثار داستانی و غیر داستانیاش
1982؛ گابریل گارسیا ماركز (1928-،كلمبیایی) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1983؛ ویلیام گلدینگ (1911-، انگلیسی) به خاطر رمانهایش
1984؛ یاروسلاو سیفرت (1910-،چكسلواكی) به خاطر اشعارش
1985؛ كلود سیمون (1913-،فرانسوی) به خاطر اشعارش
1986؛ ول سوینكا (1934-، نیجریهای) به خاطر اشعار، نمایشنامهها و رمانهایش
1987؛ ژوزف برودسكی (1940-،روسی) به خاطر اشعارش
1988؛ نجیب محفوظ (1912-،مصری) به خاطر رمانها و داستانهای كوتاهش
1989؛ كامیلو خوزه سلا (1916- ،اسپانیایی) به خاطر رمانهایش
1990؛ اوكتاویو پاز (1914-،مكزیكی) به خاطر اشعارش
1991؛ نیدین گوردمیر (1923-،اهل آفریقای جنوبی) به خاطر مجموعه آثارش
1992؛ درك والكات (-،اهل جزایر هند غربی) به خاطر آثار ادبی شعر گونهاش
1993؛ تونی ماریسن (1931-،سیاه پوست آمریكایی) به خاطر مجموعه آثارش
1994؛ كنزا بورواوئه (1935-،ژاپنی) به خاطر رمانهایش
1995؛ شیموس هینی (1939-،ایرلندی) به خاطر بیان مصائل ملت ایرلند در اشعارش.
1996؛ ویسلاو شیمبورسكا (1923-لهستانی) به خاطر اشعارش
1977؛ داریو فو (1926 ـ ایتالیائی) به خاطر نمایشنامههایش
1998؛ ژوزه ساراماگو (1922 ـ پرتغالی) به خاطر رمانهایش به خصوص كوری
1999؛ گونتر گراس ( 1927 ـ آلمانی ) به خاطر رمانهایش
2000؛ گائو شینجیان چین ( 1940 ـ چینی) به خاطر رمانهایش
2001؛ و. س. نایپول ( 1932 ـ ترینیدا و توباگو)
2002 ؛ ایمره كرتس ( 1929 ـ مجارستانی) به خاطر رمانهایش
2003 ؛ جان ماكسول كوئتزی (1944 ـ آفریقای جنوبی).
2004؛ آلفرده یلینك ( 1946 ـ اتریشی ) به خاطر رمانهایش
2005 ؛ هارولد پینتر (1930 ـ انگلیسی ) به خاطر نمایشنامههایش
2006؛ اورهان پاموك ( 1952 ـ ترك ) به خاطر رمانهایش
2007؛ دوریس لسینگ (1919 - انگلیسی، متولد كرمانشاه) بهخاطر داستانهایش.